შიზოფრენია არის ფსიქიური დაავადება, რომელსაც არ აქვს ნათელი წარმოშობა. მდგომარეობას ახასიათებს ქრონიკული მიმდინარეობა, სიმპტომების მომატება და ფსიქიკის გახლეჩა. ყველაზე ხშირად, პათოლოგია დიაგნოზირებულია 19-30 წლის ასაკში. რა ნიშნები აქვს დაავადების დაწყებას?
შიზოფრენია ხშირად შეცდომით კლასიფიცირდება, როგორც დაავადება, რომელიც ყოველთვის მემკვიდრეობითია. ამასთან, სამედიცინო სტატისტიკის მიხედვით, აქედან გამომდინარეობს, რომ მხოლოდ 17% შემთხვევაში ბავშვი ავადდება, თუ ერთ-ერთ მშობელს მსგავსი დიაგნოზი აქვს. პროცენტული მაჩვენებელი მკვეთრად იზრდება - დაახლოებით 70% მდე, თუ ორივე მშობელი ავად არის. ამასთან, შიზოფრენიის განვითარების ზუსტი და ერთმნიშვნელოვანი მიზეზი ჯერ არ არის დადგენილი.
ამ ფსიქიკური დაავადების ფარგლებში ყოველთვის ხდება დარღვევები:
- აზროვნება;
- ნება;
- ემოციური რეაქციები.
დაახლოებით 21 წლის ასაკში შიზოფრენია დიაგნოზირებულია მხოლოდ მამაკაცებში. ამ ასაკის შემდეგ დაავადება ქალებზეც მოქმედებს.
მნიშვნელოვანია იცოდეთ, რომ ამ მძიმე ფსიქიკურ პათოლოგიას ყოველ შემთხვევაში არ ახლავს "დაავადების პროდუქტები", ანუ ბოდვა, ჰალუცინაციები, ილუზიები.
შიზოფრენიის განვითარების რისკის ჯგუფი
პირობითი მემკვიდრეობითი მაჩვენებლის გარდა, მაღალი რისკის ჯგუფში შედის:
- ადამიანები, რომლებსაც აბსტრაქტული აზროვნება ჭარბობს;
- მათ, ვინც არ იცის როგორ და არ მოსწონთ გუნდში მუშაობა, სწავლასა თუ მუშაობაში ურჩევნიათ მარტოობა და სოლო პროექტები;
- ხალხი თავშეკავებული, მშვიდი, ფარული, კონცენტრირებულია საკუთარ თავზე და საკუთარ შინაგან სამყაროზე;
- არაკომპანირებული პიროვნებები.
რა თქმა უნდა, არ არსებობს 100% გარანტია იმისა, რომ ადამიანი, რომელიც თავს არიდებს სხვა ადამიანების კომპანიას და ამჯობინებს განმარტოებულ ცხოვრებას, საბოლოოდ განიცდის შიზოფრენიას. ამასთან, ფსიქიური პათოლოგიის გაჩენის საფრთხე - ესა თუ სხვა, მაინც იზრდება.
შიზოფრენიის განვითარების პირველი ნიშნები
- ნებისმიერი ჩვეულებრივი ცხოვრების წესის მოულოდნელი და მკვეთრი ცვლილებები.
- ინტერესების შეცვლა: ფსევდომეცნიერების მიმართ ცნობისმოყვარეობა იზრდება, ადამიანი შეიძლება მოულოდნელად გაიტაცეს უფოლოგიით ან ოკულტიზმით. ხშირად, შიზოფრენიის დადგომისთვის დამახასიათებელია კონცენტრირება რელიგიაზე, ხოლო წარსულში ადამიანს არასდროს გამოუჩენია სარწმუნოებისადმი ინტერესი.
- ინტერესის დაკარგვა და სურვილი სამუშაოსკენ, თვითგანათლება, ნებისმიერი ზუსტი ან საბუნებისმეტყველო მეცნიერებების მიმართ.
- აზროვნების დარღვევების თანდათანობითი დაწყება. შიზოფრენიით დაავადებულ ადამიანს შეუძლია ისაუბროს იმაზე, თუ როგორ მოძრაობენ თავის თავში აზრები ერთმანეთის პარალელურად, რომ იგი ერთდროულად რამდენიმე რამეზე ფიქრობს, რომ მისი აზროვნება გაყოფილია, ნაწილებად იშლება.
- ადამიანი შეიძლება გახდეს უკიდურესად უყურადღებო და დაუდევარი. მასთან ურთიერთობა ძალზე ძნელი ხდება, რადგან იგი წყვეტს ინფორმაციის მთლიანობაში აღქმას. ასე რომ, მაგალითად, საუბრის დროს მას შეუძლია გამოყოს მხოლოდ გარკვეული სიტყვები და მომენტები, კონცენტრირება მოახდინოს მათზე, ამასთან არ აითვისებს არსს და ვერ აღიქვამს საუბრის სურათს მთლიანობაში.
- იზრდება ახალი სიტყვებისა და ფრაზეოლოგიური ერთეულების შექმნისადმი ლტოლვა, რომელთა მნიშვნელობა მხოლოდ შიზოფრენიით დაავადებული პაციენტისთვის არის გასაგები.
- კომუნიკაციის დროს, ასეთ ადამიანებს შეიძლება გამოავლინონ ფილოსოფიისადმი მიდრეკილება, დიდხანს იკამათონ რაიმე უმნიშვნელო თემაზე.
- ტექსტსა და მეტყველებაში ჩნდება ცალკეული სიტყვები და გამონათქვამები, რომლებიც რაიმე მნიშვნელობით არ არის დაკავშირებული ერთმანეთთან.
- შიზოფრენიის განვითარების ერთ-ერთი ნიშანია ის, რომ წერისას (ან აკრეფით) ადამიანი მოულოდნელად იწყებს სიტყვების დაბოლოების დაკარგვას, შეცდომებს უშვებს სქესის, რიცხვის ან შემთხვევის სისწორეში, ასოებს ურევს სიტყვებში (ახლებს მათ) და ასე შემდეგ როგორც წესი, ეს ხდება არაცნობიერად, შეცდომები არ შეიმჩნევა ან დაუყოვნებლივ შეიმჩნევა.
- დაავადების განვითარებასთან ერთად ემოციური დუნე იზრდება.ადამიანი იწყებს ემოციების გამოხატვას უკიდურესად ცუდად და უხალისოდ, ცდილობს არ ისაუბროს გრძნობებსა და შეგრძნებებზე. ამასთან, ეს არ ნიშნავს, რომ შიზოფრენიკი არაფერს გრძნობს, პირიქითაა. შიზოფრენიულ პაციენტში ემოციები შეიძლება იყოს ძალიან ნათელი და ძლიერი, მაგრამ კონცენტრირებული იყოს მხოლოდ მის შიგნით.
- თანდათანობით, შიზოფრენიასთან ერთად, ნებაყოფლობითი იმპულსების შემცირება იწყება. გარედან, ასეთი სიმპტომი შეიძლება დეპრესიის ნიშანს დაემსგავსოს, როდესაც პაციენტს სიტყვასიტყვით არ შეუძლია თავი წამოიწიოს საწოლიდან, წავიდეს სამსახურში / სკოლაში, გააკეთოს საშინაო საქმეები ან საყვარელი ჰობი, მიიღოს შხაპი და ა.შ.
- ლეტალგია და ლეტალგია თან ახლავს შიზოფრენიას დაავადების საწყის ეტაპზე.
- ზოგიერთ შემთხვევაში, პათოლოგიის დასაწყისშივე, პაციენტს შეუძლია დაინახოს ილუზიები და ჰალუცინაციები, მას შეიძლება ჰქონდეს ბოდვითი მდგომარეობა.
შიზოფრენიის თავისებურება ისაა, რომ ამ ფსიქიკური პათოლოგიით, მეხსიერების მკვეთრი დაქვეითება არ არის. პირიქით, ადამიანი ყველაფრის დამახსოვრებას და ძალიან კარგად იწყებს. ის არ იბნევა წარსულის მოვლენებში, ის საკმაოდ კარგად ერკვევა რა წელს ეზოში, რომელი საათია და ა.შ. შიზოფრენიის ნებისმიერი ფორმით მეხსიერება და ინტელექტი უკანასკნელად ზიანდება, როდესაც დაავადება მუდმივ, ქრონიკულ და მძიმე ფორმას იღებს.
