რთულია ერთმნიშვნელოვანი პასუხის გაცემა კითხვაზე, თუ რა სჭირდება ადამიანს ბედნიერებისთვის. ეს ძალიან ინდივიდუალურია, თუმცა მკვლევარებმა არაერთხელ სცადეს გამოყონ ძირითადი ფაქტორები, რომლებიც მნიშვნელოვანია ადამიანების უმეტესობისთვის. მათი აზრით, ადამიანის მოთხოვნილებების დაკმაყოფილება მას ბედნიერების მდგომარეობასთან აახლოებს.
ბედნიერება, როგორც საკუთარი მოთხოვნილებების დაკმაყოფილება
ბედნიერება საკმაოდ სუბიექტური ცნებაა. ხშირად, ადამიანი თავს უბედურად გრძნობს, როდესაც მას აკლია ისეთი რამ, რაც ნამდვილად სჭირდება ან თვლის თავისთვის საჭიროდ. მე -20 საუკუნის 40-იან წლებში ამერიკელმა ფსიქოლოგმა ა. მასლოუმ საზოგადოებას შესთავაზა თეორია, რომელსაც "მასლოუს საჭიროებების პირამიდა" უწოდეს.
პირამიდა მოიცავს ადამიანის საჭიროებების შემდეგ შვიდი დონეს ზრდადობის მიხედვით:
- ფიზიოლოგიური (ძილი, კვება, ჯანმრთელობა, ტანსაცმელი, საცხოვრებელი ფართი, სექსუალური ურთიერთობები); - უსაფრთხოების საჭიროება (დაცვა, სტაბილურობა და კომფორტი, ნდობის გრძნობა); - სოციალური (კომუნიკაცია, სოციალური ჯგუფის წევრობა, ერთობლივი საქმიანობა, ოჯახი, მეგობრები, სიყვარული); - სხვების თვითდადასტურება და აღიარება (წარმატება, კარიერა, პრესტიჟი, საკუთარი თავის პატივისცემა, ძალა); - შემეცნება (ახალი ინფორმაციის ძებნა და მიღება, სხვადასხვა უნარების შეძენა); - ესთეტიკური (სილამაზე, ჰარმონია, წესრიგი); - თვითრეალიზაცია (თვითგამოხატვა და საკუთარი შესაძლებლობების რეალიზაცია, თვითგანვითარება).
როგორც მასლოუმ თქვა, ადამიანები, როგორც წესი, მოტივირებულები არიან, რომ შემდეგ ეტაპზე გადავიდნენ, როდესაც წინა დონის მოთხოვნილებები ნაწილობრივ მაინც დაკმაყოფილდება. ამავე დროს, ადამიანს შეუძლია ისწრაფოს და იმუშაოს ერთდროულად რამდენიმე მიზნის მისაღწევად, მაგრამ საბაზისო დონის ყველაზე გადაუდებელი საჭიროება ყოველთვის უფრო მნიშვნელოვანია ვიდრე უფრო მაღალი საკითხები. თუ ამ ლოგიკას მიჰყვებით, ადამიანი უფრო ბედნიერი უნდა იყოს, რაც უფრო სრულად დაკმაყოფილდება მისი საჭიროებები სხვადასხვა სფეროში.
ინდივიდუალური მიდგომა
მიუხედავად ყველა სახის თეორიების რაციონალურობისა და თანმიმდევრულობისა, ადამიანის ინდივიდუალობა მნიშვნელოვან როლს ასრულებს, შესაბამისად, სხვადასხვა ადამიანს აქვს სხვადასხვაგვარად გამოხატული სხვადასხვა საჭიროება. მაგალითად, ექსტრემალური მოყვარულებს მცირე დაცვა სჭირდებათ. მეცნიერისთვის ზოგჯერ ახალი ინფორმაციის მიღება შეიძლება უფრო მნიშვნელოვანი იყოს, ვიდრე სოციალური საჭიროებები და კომფორტი. ზოგისთვის სილამაზის სურვილი ჭარბობს თვითდაჯერების სურვილს. ვიღაც უფრო თვითკმარია, ვიღაცას კი მუდმივი ყოფნა სჭირდება ხალხის კომპანიაში. ვიღაც ხედავს ცხოვრების აზრს ბავშვებში, ხოლო ვიღაც გაჯერებულია მათ იდეებში. ასევე არსებობენ ადამიანები, რომლებიც მოღვაწედ ცხოვრობენ და მინიმალურით კმაყოფილდებიან. ასევე, თავად მასლოუს აზრით, გარკვეული საჭიროებების პრიორიტეტი დამოკიდებულია ადამიანის ასაკზე.
ცხადია, ყველას აქვს განსხვავებული ცნებები ბედნიერებისა და სურვილების შესახებ. მაგრამ დამოკიდებულია თუ არა ბედნიერება სურვილების დაკმაყოფილებაზე, სადავო საკითხია. ბოლოს და ბოლოს, არსებობენ ადამიანები, რომლებიც უმეტესად მაღალ ხასიათზე არიან და არიან ისეთებიც, რომლებიც თითქმის ყოველთვის უკმაყოფილონი არიან, განურჩევლად გარემოებისა. ხშირად ადამიანს ჰგონია, რომ რამე ნანატრი მიიღო, ბოლოს და ბოლოს ბედნიერი გახდება, მაგრამ პრაქტიკაში ეს სხვანაირად გამოდის, რადგან ხალხის სურვილები უსასრულოა და როდესაც ერთი მიზანი მიიღწევა, სხვა მოდის. აქედან შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ბედნიერებისთვის მნიშვნელოვანია დაინახონ სიკეთე ცხოვრებაში უკვე არსებულში და დააფასონ ის, ხოლო უფრო მეტისკენ ისწრაფვიან. თქვენ უნდა შეძლოთ ისარგებლოთ მომენტით. და თქვენ ასევე უნდა იცოდეთ რა გსურთ, ე.ი. მათი ნამდვილი სურვილების გარჩევა გარედან დაკისრებული.
ფიზიოლოგია ასევე მოქმედებს უბედური ან ბედნიერი სუბიექტურ განცდაზე. ენდოგენური დეპრესიით დაავადებულ ადამიანებს აქვთ სეროტონინისა და ენდორფინის დაბალი დონე, სიხარულის ჰორმონები, ამიტომ ისინი მუდმივად დეპრესიულ ფსიქოლოგიურ მდგომარეობაში არიან. ამრიგად, კარგი ჯანმრთელობა და ორგანიზმში ჰორმონების, ვიტამინებისა და მინერალების ბალანსი ასევე შეიძლება ჩაითვალოს ბედნიერებისათვის.
