ამა თუ იმ პიროვნების დახასიათება, როგორც "ორსახიანი", როგორც წესი, აიძულებს სხვა ადამიანებს მაქსიმალურად შეამცირონ მასთან კომუნიკაცია. ეს განსაკუთრებით ეხება ნდობასთან ან წესიერებასთან დაკავშირებულ საკითხებს. მაგრამ კონკრეტულად რა იგულისხმება ორფეროვნებაში?
მოქნილობა კარგია
ორმაგობა არის ადამიანის უარყოფითი ფერის მახასიათებელი, რაც გულისხმობს ზედმეტ მორალურ მოქნილობასა და არაკეთილსინდისიერებას. მიუხედავად იმისა, რომ საზოგადოება, პრინციპში, ერთგულია ყველა ადამიანის უფლებისა, ჰქონდეს ერთი ან რამდენიმე "ნიღაბი" სხვადასხვა შემთხვევებში, ორსახოვანი ხალხი აღიქმება უკმაყოფილებით და დაგმობით. რა განსხვავებაა ხალხის სიამოვნების ჩვეულ შესაძლებლობას, მათთან მორგებასა და ორმაგობას?
საზოგადოება გარკვეულ მოთხოვნებს უყენებს თავის წევრებს ურთიერთობებთან და სოციალიზაციასთან დაკავშირებით. ეს მოთხოვნები, კერძოდ, მოიცავს შესაძლებლობას აღიარონ, რომ ადამიანი არასწორია, სიტუაციის გადახედვა მოწინააღმდეგის თვალსაზრისით, სხვა ადამიანებით დაინტერესების ხელოვნება. ყველა ეს თვისება რეკომენდირებულია ფსიქოლოგების და კომუნიკაციის სპეციალისტების მიერ, რადგან მათ ნამდვილად შეუძლიათ ხელი შეუწყონ კომუნიკაციის პროცესს და გახადონ უფრო ეფექტური. ამასთან, ამავდროულად, საზოგადოებაში ფასობენ ის ადამიანები, რომლებმაც იციან როგორ დაიცვან თავიანთი პოზიცია, პრინციპები და შეხედულებები. პარადოქსულია, რომ კონფორმისტებზე მოთხოვნილების მიუხედავად, საზოგადოების აღფრთოვანებას იწვევს ის, ვინც შეძლებს იბრძოლოს საკუთარი შეხედულებისამებრ. ფაქტია, რომ ხასიათის სიმტკიცე და აზრის შეცვლის სურვილი, რომ უმრავლესობას მოეწონოს, ადამიანის საზოგადოების განვითარების აუცილებელი კომპონენტია. თითქმის ყველა ცნობილი მეცნიერი იყო არაკონფორმისტი, მზად იყო ყველაფრისთვის საკუთარი რწმენის დასაცავად.
ძველ რომაულ მითოლოგიაში არსებობდა მეკარის ღმერთი იანუსი, რომელსაც, ლეგენდის თანახმად, ორი სახე ჰქონდა. დროთა განმავლობაში გამოთქმა "ორსახიანი იანუსი" ორსახიანი კაცის სინონიმი გახდა, თუმცა თავად ღმერთს მსგავსი რამ არ დაადანაშაულეს.
პრინციპების არარსებობა არავის არ ხატავს
რაც შეეხება ორმაგობას, ეს არის კონფორმიზმის საბოლოო ფორმა, ანუ რეფლექსურ დონეზე ადაპტაციის უნარი. არსებობს გამონათქვამი "რამდენი ადამიანი, ამდენი მოსაზრება" და პრობლემა ორი ადამიანისთვის არის ის, რომ ისინი ცდილობენ მხარი დაუჭირონ ყველა ამ მოსაზრებას. ასეთი ტაქტიკა ეფექტურია მხოლოდ მანამ, სანამ საწინააღმდეგო მოსაზრებების ორი მატარებელი არ შევა დისკუსიაში "ჰიპერკონფორმისტის" თანდასწრებით, განსაკუთრებით მაშინ, თუ მან ადრე გამოხატა მხარდაჭერა ორივესთვის. მიუხედავად იმისა, თუ ვისი თვალსაზრისი აღმოჩნდება საბოლოოდ სწორი, მისი რეპუტაცია დაზარალდება, რადგან ხალხი იშვიათად სცემს პატივს მათ, ვინც ვერანაირად ვერ იცავს თავის შეხედულებებს.
ორმაგობის მსგავსი თვისება არის ფარისევლობა. არსებითი განსხვავება იმაშია, რომ ფარისევლებისთვის ჩვეულებრივია საკუთარი ეგოისტური მოქმედებების კეთილშობილური მიზნების მოტივირება.
რა თქმა უნდა, დიდწილად, ხალხი აიძულებს საზოგადოების გაორებას, რაც ზოგჯერ მისი წევრებისგან საპირისპირო რამეს მოითხოვს: ერთი მხრივ, სოციალიზაციის უნარი და, მეორე მხრივ, პრინციპების დაცვა. ეს აუცილებლად იწვევს იმ ფაქტს, რომ სუსტი ნებისყოფის ადამიანები ცდილობენ ასიამოვნონ ყველა დაინტერესებული მხარე, გადაიხადონ ამაში საკუთარი რეპუტაციით. ამასთან, არ უნდა ეძებოთ დუბლირების იძულებითი მიზეზები. ზოგიერთ ადამიანს შეუძლია შეცვალოს თავისი პრინციპები ყოველგვარი გარეგანი გავლენის გარეშე, მხოლოდ "მათი განწყობის შესაბამისად". განსაკუთრებით დაგმობილია ამ სახის ორპირობა. დაბოლოს, შეიძლება გავიგოთ ადამიანი, რომელიც ჯანმრთელობისა და სიცოცხლის საფრთხის წინაშე მიატოვა გარკვეული შეხედულებები, მაგრამ ისინი, ვინც ადვილად გადაადგილდებიან ერთი დაპირისპირებული მხრიდან მეორე მხარეს, საკუთარი ნების თავისუფლებას განიცდიან ორივე მხრიდან.
